Wons in de tweede wereldoorlog

Wons in de tweede wereldoorlog 

 

Wons in de tweede wereldoorlog

 

Krantenartikelen over Wons in deze periode

   

January 31, 2019

Opgesteld door: Theo Terpstra  

 

 

Informatie afkomstig uit de Koninklijke Bibliotheek: www.delpher.nl 

Periode 1 januari 1940 tot 31 december 1945. Zoekwoord: Wons.

Waar de precieze datum niet eenvoudig was terug te vinden is de datum van opname in de krant genomen.

 

Op 1 januari 1940 wordt tussen Makkum en Wons een bruin lederen damestas met inhoud (souvenirs) verloren. De eigenaresse stelt een prijs in het vooruitzicht aan degene die deze terugbezorgt.

Op 3 januari 1940 is er een schaatswedstrijd voor militairen in Makkum. De Vries uit Wons wint de derde prijs. Ook in Harlingen is een schaatswedstrijd. Daar wint de te Wons gelegerde militair J. Schaap uit Winsum.

Op 8 januari 1940 wordt in Makkum een hardrijderij voor dames gehouden op de verlichte ijsbaan aldaar. Mevrouw Deinum – Vos uit Wons wint de tweede prijs.

Op 10 januari 1940 wint F. Algra uit Wons de tweede prijs bij schaatswedstrijden te Pingjum in de categorie jongens. Op 11 januari 1940 wordt hij vierde in Arum in de categorie jongens tot 15 jaar. Er zijn 41 deelnemers.

Op 12 januari 1940 komt in Wons de plaatselijke afdeling van de A.R. kiesvereniging bijeen. Wegens afwezigheid van de voorzitter en de secretaris wordt de vergadering gepresideerd door ds. Van Loo. Het hoofd der school, J. Anema, refereert over het onderwerp ‘decentralisatie’. Er is een goede opkomst van lokaal gelegerde militairen.

Op 14 januari 1940 wordt de Elfmerentocht geschaatst. ’s Avonds is er een feestavond voor de deelnemers. Namens de in Cornwerderzand en Wons gelegerde militairen spreekt kapitein van der Kruk een dankwoord aan de organisatoren.

Op 15 januari 1940 veroordeelt de kantonrechter in Sneek Bokke H. uit Wons tot een boete van f 3,- of 2 dagen cel voor het fietsen zonder licht of achterlicht.

Op 21 januari ’s avonds glijdt de autobus van de N.T.M. tussen Makkum en Wons van de weg en kantelt. De passagiers komen met de schrik vrij. De inzittenden lopen naar Wons en worden vanaf daar naar Harkezijl vervoerd, waar de tocht kan worden voortgezet.

Op 22 januari 1940 plaatst D. Dijkstra uit Wons een advertentie voor een dienstbode per 12 mei. Zij dient de christelijke beginselen te zijn toegedaan en een beste melkster te zijn.

Op 22 januari 1940 wint mevrouw Deinum – Vos uit Wons de tweede prijs bij een hardrijderij voor dames in Makkum.

Op 26 januari 1940 brengt de collecte voor het algemeen Steuncomité f 21,655 op in Wons en Engwier.

Op 29 januari 1940 liggen Makkum, Wons, Cornwerd en Zurich volkomen geïsoleerd omdat de sneeuw, ten gevolge van de felle wind, op vele plaatse meer dan een meter hoog ligt. Zo blijft bijvoorbeeld de auto van Aukema, die voor het vervoer van de kranten zorgt, bij Wons in de sneeuw steken, zodat de inwoners van Makkum geen kranten krijgen. De winter begint op die van 1929 te lijken en wellicht te overtreffen.

Op 5 februari 1940 veroordeelt de kantonrechter te Sneek Hendrik van S. te Wons tot f 3,- of 3 dagen cel wegens het feit dat nummer en letter van zijn voertuig niet helder zijn verlicht.

Op 8 februari 1940 wordt de busdienst van Harlingen – Zurich – Wons – Makkum hervat.

Tussen 8 en 14 februari 1940 wordt te Wons geboren Grietje, dochter van Sijbren Kamstra en Gerritje Andela te Beetgum.

Op 19 februari 1940 veroordeelt de kantonrechter te Sneek Jelle W. te Wons tot f 3,- of 3 dagen cel wegens het rijden met voertuig zonder achterlicht.

Op 21 februari 1940 overlijdt te Amersfoort op 67-jarige leeftijd de op 19 januari 1873 te Wons geboren S. Bruinsma, in leven brigadecommandant der Rijksveldwacht.

Op 22 februari 1940 geeft het bestuur van de hervormde school in Wons te kennen dat zij op 6 maart 1940 de verbouw van de school wenst aan te besteden.

Op 1 maart 1940 houden de Chr. Jongelingsvereniging ‘Weest een Zegen’ en de Chr. Meisjesvereniging ‘Draagt Elkanders Lasten’ hun jaarvergadering in het evangelisatiegebouw in Witmarsum. De leiding berust bij ds. G van Hoeven uit Wons.

In de periode 22 tot 28 februari 1940 gaan Jan de Vries en Akke van den Berg, beiden te Wons, in ondertrouw.

Op 6 maart 1940 is de uitslag van de aanbesteding van de verbouwing van de Hervormde school in Wons bekend. Er blijken 32 inschrijvers te zijn. De prijzen variëren van f 4.183 tot f 5.887. De begroting was f 4.343. Gunning volgt. Voor het schilderwerk zijn acht inschrijvers. Hier variëren de prijzen van f 202 (schildersbedrijf M. v.d. Wal te Wons) tot f 245. Begroting wordt niet bekend gemaakt. Voor het installatiewerk zijn zeven inschrijvers. De prijzen variëren van f 220 tot f 290.

Op 7 maart 1940 vergadert de Gemeenteraad van Wonseradeel. Behandeld worden onder meer een schrijven van T. Smitstra e.a. te Zurich om geldelijke steun in de kosten van het bezoeken door hun kinderen van de bijz. lagere Hervormde school te Wons, en een voorstel van de heer G. van Slageren, lid van de Raad, te Wons, om over te gaan tot invoering van een duurtetoeslag van 5% op de salarissen van de laagst bezoldigde gemeenteambtenaren.

Op 9 maart 1940 wordt te Witmarsum de algemene ledenvergadering van de gemeentelijke vereniging voor ziekenhuisverpleging ‘Wonseradeel’ gehouden. De vereniging telt 1.872 betalende leden. Voor de kascontrole 1940 worden de afdelingen Arum, Zurich en Wons aangewezen.

Op 11 maart overlijdt Sijtze J. Terpstra, oud 75 jaar, na een gelukkige echtvereniging van 55 jaren. De advertentie is uit aller naam ondertekend door de weduwe B. Terpstra – de Witte, Wons.

Op 11 maart 1940 herdenkt ds. R. van Reenen, emeritus-predikant der Gereformeerde kerken te Den Dolder, zijn 40-jarig ambtsjubileum. In de periode 1918 - 1922 diende hij in Wons.

Op donderdag 14 maart 1940 verkoopt F.J. Bruinsma, notaris te Wons, in het Hof van Holland van Galama te Bolsward provisioneel een perceel weiland ‘de Zes’ ten westen van de Melkvaart bij de Buren te Wons, groot 2.12.20 hectare (5,8 pondemate), laatst in gebruik bij A.W. de Witte. Op dit perceel wordt f 669 per pondemate geboden. De uiteindelijke koper zal worden Douwe Tilstra te Wons voor f 685 per pondemate.

Vanwege sneeuwval op 14 maart 1940 zijn bepaalde N.T.M.-diensten gestremd. De dienst Sneek – Zurich rijdt via Harkezijl en Wons. De goederentram van Bolsward naar Harlingen rijdt niet.

Op 18 maart 1940 houdt de afdeling Makkum van het Groene Kruis in hotel Het Hert in Makkum haar jaarvergadering. De voorzitter deelt mee dat het bestuurslid Scheweer uit Wons wegens vertrek zijn functie heeft moeten neerleggen. Ds. Van Loo wordt tot zijn opvolger gekozen. Daar deze niet op de vergadering aanwezig is hoopt men dat hij de functie zal willen aanvaarden.

Op 25 maart 1940 overlijdt in Canada Douwe IJebs Reitsma, oud 66 jaar. In de advertentie worden ook genoemd IJ. Tj. Reitsma en G. Reitsma – Cnossen te Wons.

Op 30 maart 1940 plaatst T. Westra te Wons een advertentie voor een bakkersknecht per 12 mei. Deze dient niet beneden de 18 jaar te zijn.

Op 30 maart 1940 wordt bekend dat S. Wijnia te Wons is bevorderd van de eerste naar de tweede klas aan de Rijkslandbouwwinterschool te Leeuwarden.

Op 29 maart 1940 vindt de oproeping plaats voor de jaarvergadering op maandag 8 april van waterschap ‘De Eendracht’. Rekening en begroting liggen 8 dagen vanaf die datum ter inzake bij de secretaris-ontvanger te Wons.

Op 1 april 1940 veroordeelt de kantonrechter te Sneek Douwe T. te Wons tot een boete van f 1 of 1 dag cel voor links fietsen.

Op 2 april 1940 maakt de militaire commandant in de gemeente Wonseradeel bekend dat in de nacht van 4 op 5 april en van 5 op 6 april in de gemeente Wonseradeel een volledige verduisteringsoefening zal worden gehouden.

Op 3 april 1940 slagen Kl. Elgersma en J. v.d. Wal te Wons voor de landbouwcursus.

Op 6 april 1940 biedt A. Tolsma te Wons een beste gebruikte hooiwagen en een aardkar, beiden op ijzeren assen, te koop aan.

Op 6 april 1940 krijgt W.S. Terpstra te Wons 70 punten in de categorie Twenterstieren voor Lindbergh’s Kleinzoon, en krijgen W. Elgersma te Wons 72 en W.S. Terpstra te Wons 71 punten in de categorie Enterstieren voor Dirk respectievelijk Eden, bij de districtskeuring van stieren van de Provinciale commissie voor de Veefokkerij in Friesland.

Op 17 april 1940 biedt G. van Slageren te Wons een orgeltje te koop aan voor f 25, en D. Tilstra te Wons een velo handwasmachine.

Op 18 april 1940 gaan H. F. Boschma en G.H. Tilstra uit Oosthem en Folsgare in ondertrouw. De huwelijksvoltrekking zal plaatsvinden op 6 mei in de Hervormde Kerk te Wons door Ds. G.G. van Hoeven.

Op 24 april 1940 ontvangt Jan Buwalda uit Wons het einddiploma van de R.K. lagere landbouwschool te Bolsward.

Op 24 april 1940 biedt R. Wiersma uit Wons een mesthoop te koop aan.

Op 24 april 1940 plaatst korporaal de Boer uit Wons een advertentie waarin hij vraagt om een woonwagen te huur, goedgekeurd voor 5 personen.

Op 27 april 1940 komt de Christelijke Scholenbond uit Wonseradeel in Makkum bijeen. Spreker voor de vergadering is J. Anema, hoofd der school te Wons, die refereert over het onderwerp ‘Bezinning en bezieling’.

Op maandag 6 mei 1940 wordt een boelgoed gehouden ten huize en ten verzoeke van G.R. de Vries onder Schraard, waarbij onder meer wordt verkocht ingekuild gras, op Kromdijk onder Wons, van 4,4 pondemate land.

Op 30 april 1940 worden getuigschriften en diploma’s uitgereikt van de industrie- en huishoudschool te Harlingen. Rinske Breeuwsma uit Wons ontvangt het diploma voor de eenjarige cursus in costuum- en linnennaaien.

Op 6 mei 1940 staat een eerste aankondiging (voorlopig bericht) in de Leeuwarder Courant van een te houden groot boelgoed van stamboekvee op woensdag 15 mei door notaris Faber te Makkum. Het boelgoed zal worden gehouden ’s morgens om 09.00 uur te Wons bij de heren W. Terpstra en L. Nieuwenhout1 en ’s middags om 14.00 uur bij S. Anema te Idsegahuizen.

Op 8 mei 1940 staat een nader bericht in de Leeuwarder Courant van dit boelgoed. Het blijkt bij Terpstra te gaan om 17 koeien en rieren, 3 hokkelingen, 3 stierkalveren, 5 koekalveren en 2 enterstieren.

Op 8 mei 1940 is er een aanrijding tussen twee vrachtauto’s op de weg van Witmarsum naar Wons. De bestuurder van de in de richting van Wons rijdende vrachtauto van de Ned. Tramwegmaatschappij, de chauffeur Sake O. te Bolsward, week op de in die weg gelegen driesprong niet voldoende uit voor zijn tegenligger. Chauffeur O. vertelde de Kantonrechter dat hij niet meer naar rechts dorst te rijden, daar de scheiding tussen grasberm en weg vanwege de sneeuw niet was te onderscheiden. Bovendien zag hij z’n tegenligger niet eerder, dan toen deze tot vlakbij was genaderd.

Op 10 mei 1940 overlijdt Hidde A. de Vos te Wons, 59 jaar en sedert 25 december 1924 weduwnaar van Itsche Haitsma. Ook zijn huishoudster Akke Boersma plaatst een advertentie.

Op vrijdag 10 mei begint de aanval van de Duitsers op Nederland. De Nederlands Bank geeft direct geen geld meer af aan lokale banken, zoals de Coöperatieve Zuivelbank. Die kan vervolgens slechts de helft van de normale hoeveelheid geld aan de zuivelfabrieken uitkeren. Doordat veel geld voor lonen en salarissen is opgenomen ontstaat er een tekort aan kleinere betaalmiddelen, vooral aan zilver.

De Duitse opperbevelhebber bepaalt dat zowel de rijksmark als de gulden wettelijke betaalmiddelen zijn in het Nederlands bezette gebied, waarbij 1 gulden de waarde heeft van 1,50 rijksmark. Radiozenders mogen nog slechts programma’s van de Duitse radiozenders doorgeven. Het gebruik van benzine, olie en dieselolie wordt verboden, behalve voor bepaalde situaties. De kruideniers- en comestibleswinkels worden tot nader order gesloten.

Op zaterdag 11 mei trekken de Duitsers Sneek binnen. Biljetten in de Nederlands en Duitse taal worden aangeplakt waarop wordt voorgeschreven waar men zich aan te houden heeft. Er ontstaat een run op de winkels waar papier, plakband en punaises worden verkocht voor de verduistering. De meeste mensen zijn ervan overtuigd dat het bankpapier waardeloos zal worden. Men houdt massaal zilveren guldens en rijksdaalders vast. Er ontstaat een groot tekort aan munten.

Op zondag 12 mei 1940 besluit de provincie Friesland om, ter voorziening in de behoefte aan geldmiddelen, per direct een miljoen zilverbons uit te geven ten bedrage van f 1. Deze zijn tot nader order wettig betaalmiddel en worden volkomen gewaarborgd door de provincie Friesland. De mensen trekken vervolgens massaal naar de bank om papiergeld om te wisselen in deze provinciale zilverbons.

Op 18 mei 1940 wordt Tjalling Spijksma uit Wons, 30-07-08, soldaat , vermeld op een lijst van krijgsgevangenen te Groningen.

Op 18 mei 1940 rijdt een verslaggever door Friesland. In Wons ziet hij één afgebrand boerenhuis en zijn er, volgens informatie, acht man (Nederlandse militairen) gevallen en op het kerkhof begraven. Eén van hen is Jan Hendriks Venema, 35 jaar oud, woonplaats Hardegarijp, echtgenoot van Martha Sijtsma, gesneuveld te Wons. Andere slachtoffers zijn onder meer Klaas Rienewerf uit Molenend, Gerrit Kaspersma, 19 jaar, woonplaats Sneek, ongehuwd, gesneuveld te Cornwerd, Geert v.d. Veen, 32 jaar, woonplaats Huizum, echtgenoot van Nieske van der Schaaf, gesneuveld te Wons, Enne Dijkstra, 35 jaar, woonplaats Buitenpost, echtgenoot van Trijntje Adema, gesneuveld te Wons, Johannes Westra, 21 jaren, woonplaats Oldehove in Groningen, gesneuveld te Schraard, Schelte van der Molen (Wijnaldum), J. de Frankrijker, Willem Mulder, 32 jaar oud, geboren te Harlingen, woonplaats Amsterdam, echtgenoot van Maaike Wielinga, gesneuveld te Wons, begraven te Harlingen en Gezinus Visser, 23 jaar, woonplaats Groningen, ongehuwd, gesneuveld te Cornwerd.

Op 20 mei 1940 schrijft een verslaggever dat de gevechtshandelingen in Friesland vooral schade hebben aangericht in een deel van westelijk Friesland en met name in de omgeving van de Afsluitdijk. In de omgeving van Wons, waar de strijd fel gewoed moet hebben, kan hij hiervan duidelijke de sporen in het landschap constateren. Ook in Pingjum en Zurich is dit het geval.

Op 22 mei 1940 doet een verslaggever verslag van zijn bevindingen naar de oorlogsgevolgen in de omgeving van de Afsluitdijk. Zijn conclusie is dat er maar weinig van de oorlogsgevolgen is te bespeuren.2 ‘Gedeeltelijk via de nieuwe weg reden we verder over Wons naar Makkum. Waar de weg naar Wons afbuigt van de hoofdweg, daar komt men in het eigenlijke gevechtsgebied. Daar vindt men de nog onder water staande gebieden, de blijkbaar inderhaast verlaten kazematten en onderkomens, de geraseerde bermbeplanting, waartussendoor de draden van de veldtelefoon. Maar groot is het terrein niet en de woningen die in het gebied staan hebben ook heel weinig geleden, al zullen de meeste wel ontruimd zijn geweest in de spannende dagen. De meeste, doch niet alle. Want er waren er, die rustig in hun huisje bleven, toen de oorlogsstorm om hen heen woedde. Zoo spraken we een bejaarden timmerman te Wons, die juist bezig was zijn metselspeciebakken te reinigen (er is werk los gekomen) en die ons vertelde dat hij stillekens gebleven was. ‘Wy sieten noch al hwet yn é lijte, zei hij, - de strijd woedde meest aan de andere kant van het dorp, en daarom had hij het zoo erg niet aangezien. Maar een twintig meter van zijn woning op een kampje land was toch een granaat ingeslagen, waarbij een soldaat was gedood. In deze omgeving vindt men ook nogal wat Spaansche ruiters langs de weg, en prikkeldraadversperringen in ’t land.’

Op 23 mei 1940 vraagt de controle-vereen van Wons en omstreken een gediplomeerd melk-controleur voor spoedige indiensttreding. Brieven worden ingewacht bij D. Dijkstra te Wons.

Op 23 mei 1940 wordt R. Lubbers3 in Meppel begraven. Als chauffeur van de N.V. DABO wordt hij slachtoffer van het oorlogsgeweld bij Wons tijdens het uitvoeren van een opdracht van zijn directie.

Op vrijdag 17 mei 1940 arriveren op het kerkhof van Wons 12 ruwe houten kisten. Zij bevatten de lijken van 12 gesneuvelden, waaronder 2 chauffeurs welke bij het vervullen van hun opdracht om hun autobussen achter de Afsluitdijk te brengen waren omgekomen. De andere 10 kisten bevatten het stoffelijk overschot van 10 gesneuvelde Nederlandse militairen. ‘Door eenige mannen, gekleed in vuile werkkleeding, werden de kisten gedragen en neergezet in één groot gemeenschappelijk graf (uitgezonderd dat van één van de chauffeurs, die in zijn ouderlijke woonplaats ter aarde zou worden besteld en wiens kist werd opgeborgen in het lijkenhuisje op het kerkhof te Wons). Een groote menigte nieuwsgierigen vulde het kerkhof en schaarde zich aan de groeve. Behoudens door een enkele werden de hoofden niet onbloot; geen autoriteit voerde het woord (alhoewel de Burgemeester der gemeente al in het dorp was), geen politieman hield de al te nieuwsgierige jeugd op een afstand … Ruw en hard bonkten de zware modderkluiten op de ruwe, ongeschaafde vierkante kisten … Ongetwijfeld kon dit niet anders. De werkelijkheid van het leven is nu eenmaal vaak ruw, maar wat wel anders kon of had gekund, was deze begrafenis! De namen der te Wons begravenen waren met potlood op de kisten geschreven. Wij noteerden ze in de volgorde, waarin men ze ter aarde heeft besteld. Zij luiden aldus: Jan Hendriks Venema, K. Rienewerf, E. Dijkstra, J. Westra (Schraard), Schelte van de Molen, G. van der Veen, J. de Frankrijker, Roelof Drubbert (een chauffeur van de D.A.B.O. autobusonderneming in Drente), W. Mulder, G. Visser en G. Kaspersma (Sneek).’

Zaterdag 25 mei 1940 ‘was er op het kleine kerkhof te Wons, waar tal van slachtoffers van de krijg een rustplaats vonden, heel veel bezoek. Onderscheidenen kwamen van alle kant, om hen die vielen een stille groet te brengen. De dorpsveldwachter zorgde dat de verschuldigde eerbied op de doodenakker bewaard werd, en eenige bezoekers gaven, door een bloemstuk op de graven te leggen, uiting aan de gevoelens die in hen leefden. Een aantal der hier begravenen is reeds naar elders gebracht. We zagen op de Wonser begraafplaats nog de graven van twee vrouwen en drie mannen, nl. van: Hinke Hoekstra, echtgenoote van L. Halbersma, van Breezand, gevallen door een bomscherf, van Elisabeth Kort, echtgenoote van L. Blom; van J. de Frankrijker, hulp-kok te Zurich; van E. Dijkstra, van Buitenpost en van Bonne Bakker van Leeuwarderadeel.’

Op 30 mei 1940 roept notaris J.H. Faber te Makkum ieder, die iets verschuldigd is aan , te vorderen heeft van, of borgtochten heeft ten laste van nu wijlen de heer Hidde Arjens de Vos, in leven winkelier te Wons op om daarvan uiterlijk 8 juni 1940 betaling of opgaaf te doen te zijnen kantore.

Op 31 mei 1940 plaatst de krant een oproep aan een ieder om zelf wat groenten te gaan verbouwen. De krant beschrijft de situatie in Grouw, en schrijft daarover onder meer dat daar boontjes, rapen en kool zijn geplant. ‘Het doel was oorspronkelijk uitsluitend aardappels te telen en daartoe zijn poters gezonden, prachtgoed van stam A, maar het werd te laat. Deze poters gaan nu naar Wons, bestemd voor een perceel geïnundeerden bouw, dat thans weer droog is.’

Op 30 mei 1940 doet de kantonrechter te Leeuwarden uitspraak inzake een aanrijding die P. de V. te Wons veroorzaakte. Deze was eigenlijk niet de moeite waard. Het was op het Zaailand bij Vrijdagsdrukte en bij het achteruitrijden om te parkeren naast een andere vrachtauto heeft V. een bakfiets geraakt die op dat ogenblik een beetje in de verkeersknoop zat. Er was een beetje schade welke V. vergoed heeft. Tot zijn verbazing krijgt hij alsnog een boete van f 4.

Op 3 juni 1940 plaatst P. de Boer, Tjalleberd 248, een advertentie waarin hij vraagt wie in het bezit is van zijn Phoenix rijwiel afkomstig uit Wons.

Op 3 juni 1940 maakt G. van Slageren uit Wons, secretaris van waterschap ‘De Eendracht’, bekend dat het door hem opgemaakte kohier van omslag, dienstjaar 1940 – 1941, voor ingelanden4 gedurende 8 dagen ter inzage zal liggen te zijnen huizen.

In de periode 31 mei tot 5 juni 1940 wordt in Makkum Oetske geboren, dochter van Yme Canter Visscher en Maaike Bakker uit Wons. Verder gaat Dooitze van den Berg uit Wons in ondertrouw met Sjoerdtje Visser uit Makkum.

Op 15 juni 1940 vraagt Defensie aan ieder, die nog iets te vorderen heeft wegen toegebrachte schade door leveranties aan of werkzaamheden voor I-33 R.I. of andere troepen, gelegerd geweest zijnde in de Wons-stelling en daarvan na 25 Mei 1940 nog geen nota heeft ingediend, om dit binnen 3 dagen aslnog te doen bij Res.-Majoor B. Smid, hotel ‘De Zwaan’ te Makkum.

Op zaterdagmiddag 15 juni 1940 wordt, in tegenwoordigheid van de bataljons- en compagniescommandant en de burgemeester van Wonseradeel en de gehele compagnie een krans gelegd door kapitein Van der Linden. Laatstgenoemde houdt tevens een toespraak welke diepe indruk wekt.

Op 14 juni 1940 komen de leden van de Vrijwillige Vrouwenhulp bijeen. De voorzitster heet ook een tiental soldaten welkom, onder leiding van kapitein Van der Kruk, gelegerd in de voormalige stelling Wons. De dames hadden eerder een grote hoeveelheid wol omgezet in mutsen en sokken, daar in het najaar was gebleken dat er onvoldoende bivakmutsen waren voor alle soldaten. Als blijk van dank bieden de soldaten een oorkonde aan.

Op 30 mei 1940 oordeelt de kantonrechter inzake een overtreding van de motorwet. Pieter de V. uit Wons krijgt geen straf.

Op 19 juni 1940 plaatst L. Nieuwenhout uit Wons een advertentie omdat hij een wagen op gummibanden mist. De wagen heeft een houten gierbak, het linker voorwiel met spaken, de anderen dicht.

Op 22 juni 1940 bedankt het plaatselijk hulpcomité 1940 in Wonseradeel de inwoners van Sneek en Leeuwarden voor hun spontane hulp aan de door oorlogsgeweld getroffen gezinnen in Wonseradeel. In beide steden zijn goederen ingezameld door de gedupeerden van brand, vernieling en diefstal. G. van Slageren uit Wons maakt deel uit van het hulpcomité.

Op 25 juni 1940 verschijnt er een mededeling van de Kamer van Koophandel van een wijziging in het Handelsregister. H. de Vos, Wons, handel in veevoeder en kruidenierswaren. Overl. E.: H. de Vos.

In de periode 20 tot 26 juni 1940 gaan Bote de Boer uit Tjerkwerd en Antje Struiving uit Wons in ondertrouw.

In de periode 27 juni tot 3 juli 1940 krijgen Johannes Salverda en Nieske Bijma te Wons een dochter die zij Gerbrig noemen.

Op 17 juli 1940 verschijnt er een mededeling van de Kamer van Koophandel van een wijziging in het Handelsregister. G. van Slageren, Wons, kruidenier en wagenmaker. Huisnummer gew. in: 745.

In de periode 11 tot 17 juli 1940 krijgen Roelof Jorritsma en Johannes Blanksma6 te Wons een zoon die zij Abe noemen.

Op 27 juli 1940 biedt Tj. Spijksma te Wons 2 nieuwe houten schouwen te koop aan die zijn gebruikt bij de inundatie.

In de periode 18 tot 24 juli 1940 gaan Aart de Jong uit Dordrecht en Tjitske van Slageren uit Wons in ondertrouw.

Op 28 juli 1940 overlijdt te Hartwerd Willem Eelkes de Boer, 74 jaar. Als familie vermeldt de advertentie onder meer I.J. Nieuwenhout – de Boer en L.J Nieuwenhout, beiden te Wons.

In de periode 25 tot 31 juli 1940 gaan Douwe Elgersma en Sijtske de Witte uit Wons in ondertrouw.

Op zondagmiddag 8 september 1940 voert ds. Ens van Wons het woord namens de A.D.S. (Algemene Doopsgezinde Sociëteit) op het afscheid van ds. M.J. Kosters Gzn., Doopsgezind predikant te Bolsward.

In de periode 4 – 11 september 1940 overlijdt te Sneek W. Terpstra 56 jaar man van W. Reinsma, woonplaats Wons.

In de periode 12 – 18 september 1940 overlijdt Anne, zoon van T. Elgersma en W. Sijbrandij te Wons.

Op 30 september 1940 brengt de 62e jaarcollecte voor de Scholen met de Bijbel f 25,66 op te Wons.

Op 1 oktober 1940 vraagt het gemeentebestuur van Wonseradeel een prijsopgaaf voor de levering van ongeveer 700 ton puin.

In de periode van 3 tot 9 oktober 1940 wordt te Wons geboren Pieter Murk, zoon van Rein Reinsma en Grietje van der Molen.

Op 19 oktober 1940 biedt Tj. Spijksma een nieuwe schouw, 4 meter lang, te koop aan voor f 30.

In de periode van 24 tot 30 oktober 1940 wordt te Wons geboren Douwe, zoon van Klaas Tilstra en Pieterke Ydema.

Op 6 november 1940 plaatst het Nederlands Boerenfront District Friesland van de N.S.B. een advertentie waarin zij nieuwe leden werft. De advertentie wordt onder meer ondertekend door H. Elzinga te Wons.

Op 7 november 1940 treedt de Diaconie van de Nederlands Hervormde gemeente te Wons toe tot de federatie van diaconieën in de Nederlands Hervormde Kerk.

In de periode 31 oktober tot 6 november 1940 wordt geboren Pier, zoon van P. Zijlstra en J. Hoekstra te Wons

In de periode 7 tot 13 november 1940 wordt geboren Hendrik, zoon van Roelof Schraa en Anna Elzinga te Wons.

Op 22 november 1940 verleent het gemeentebestuur van Wonseradeel aan O. Miedema te Wons, pachter van het grasgewas der bermen van de kustweg Wons-Pingjum vanaf de weg naar Gooyum tot de opslag te Pingjum, een reductie op de pachtsom van f 15 omdat hij, ten gevolge van de verbetering van die weg, het grasgewas voor ongeveer ¾ deel heeft verloren.

Op 21 november 1940 slaagt P. van Slageren uit Wons voor het examen Middenstandsdiploma ‘Algemene Handelskennis’, te Sneek.

Op 5 december 1940 brengt de collecte voor de winterhulp7 in Wons en Engwier f 17,85 op.

Op 7 december 1940 overlijdt te Uitwellingerga Hendrik H. Schraa op 60-jarige leeftijd. In de advertentie worden ook genoemd R. Schraa en A.Schraa – Elzinga uit Wons.

Op 12 december 1940 wordt een gedenkteken geplaatst op het graf van de in de oorlog in Wons gesneuvelde E. Dijkstra. Eén van de sprekers is ds. Van Loo, de predikant van Wons, die ook bij de begrafenis op het kerkhof van Wons op 15 mei tegenwoordig is geweest.

Op 23 december 1940 slagen voor het einddiploma van de Christelijke Huishoudschaal in Bolsward: F. Algera, H.F. de Boer, S. vd. Burg, R. van Randen, T. van Slageren, J. Westra en H. de Witte, allen te Wons.

Op 19 december 1940 wordt de uitslag bekend van de aanbestedingen voor het afbreken der gedeeltelijk nog bestaande en het bouwen van een nieuwe brug van gewapend beton te Gooijem onder Wons. Het werk wordt gegund aan de laagste inschrijver: J. Kuipers te Zurich voor f 4.764.

Op 27 december 1940 wordt D. Terpstra benoemd tot kweekeling met akte aan de Chr. School te Wons.

Op 3 januari 1941 brengt de tweede collecte voor de winterhulp in Wons en Engwier f 13,06 op.

In de periode 19 tot 24 december 1940 gaan Jan van Kalsbeek te Gaast en Doutje Tilstra te Wons in ondertrouw.

Op 8 januari 1941 winnen Johan Hilt en Trijntje Elzinga uit Wons de tweede prijs bij de afvalwedstrijd van de hardrijderij van paren te Makkum.

Op 7 februari 1941 gaan D. Posthuma de Boer (Cornwerd 12) en M. Karsten (Gysbert Japicxstr. 16 Bolsward) in ondertrouw. De huwelijksvoltrekking zal zijn op 22 februari 1941 en het toekomstig adres: Wons 50. Er is geen receptie.

Op 21 februari 1941 wordt de jaarvergadering van de het provinciaal comité van de Chr. Nat. Werkmansbond gehouden. Het aftredend bestuurslid, de heer G. van Slageren van Wons, wordt bij enkele kandidaatstelling herkozen.

Op maandag 24 februari 1941 vindt te Witmarsum de ledenvergadering plaats van de afdeling ‘Witmarsum’ van de Friesche Maatschappij van Landbouw. Als secretaris-penningmeester wordt benoemd de heer Johs. Politiek te Wons.

Op donderdag 6 maart 1941 houdt Fotographie Boersma uit Pingjum van 2-6 zitting in Zaal Spijksma in Wons voor het maken van pasfoto’s.

Met ingang van 7 maart 1941 tot nadere aankondiging zal het verkeer te water langs de Gooyumervaart en langs de weg Zurich tot de weg Pingjum – Wons wegens werkzaamheden aan de Gooyumerbrug gestremd zijn voor rij- en voertuigen.

Op 10 maart 1941 wordt te Makkum de jaarvergadering van het Groene Kruis gehouden. De secretaris deelt mee dat in de plaats van de heer Scheweer van Wons, die woonplaats en gemeente metterwoon had verlaten, in het bestuur benoemd was de heer ds. E.N. van Loo, predikant te Wons, die deze benoeming had aanvaard.

Op 15 maart 1941 wordt de uitslag bekend van de aanbesteding voor het gedeeltelijk vernieuwen van de schuurkap van de boerenplaats in gebruik bij mej. de wed. Terpstra te Schettens. Fokkema uit Wons behoort bij de laagste drie inschrijvers, maar is niet de laagste.

Op vrijdag 28 maart 1941 zal de gewone jaarvergadering worden gehouden van ingelanden van waterschap ‘De Eendracht’. De rekening en begroting liggen gedurende 8 dagen ter inzage bij de secretaris-ontvanger te Wons.

Op 18 maart 1941 houdt het Nederlands Bijbelgenootschap ‘Makkum’ een samenkomst in het lokaal der Ned. Herv. Kerk te Arum. Ds. v. Loo uit Wons geeft een toelichting op de financiële toestand.

In de periode 6 tot 12 maart 1941 worden geboren: Jantje, dochter van A. Fokkema en G. Postma te Wons, en Albert, zoon van J. Struiving en T. Rinia te Wons.

Op 22 maart 1941 houdt de Federatie van Begrafenisvereenigingen in Friesland haar algemene ledenvergadering. Het jaarverslag wordt voorgelezen door de secretaris-penningmeester, de heer P. A. Aukema te Wons.

Op 22 maart 1941 biedt A. Tolsma uit Wons 15.000 kg consumptierapen en 15.000 kg voerrapen te koop aan.

Vanaf 25 maart 1941 tot nadere aankondiging zal de weg Wons – Harkezijl vanaf Wons tot Rijksweg no. 43 gestremd zijn voor doorgaand rijverkeer.

Op 29 maart 1941 behaalt S. Wijnia uit Wons het diploma van de Rijkslandbouw-winterschool.

Op 31 maart 1941 overlijdt op 50-jarige leeftijd Jan M. Vierstra, echtgenote van L. Elzinga, in leven directeur van de zuivelfabriek te Tzum. In de advertentie worden als broer/zwager genoemd Joh. Elzinga en R. Elzinga-Vierstra te Wons.

In de periode 29 maart tot 4 april 1941 gaan Sijbren de Witte, 31 jaar te Wons en Geeske Rinzema, 28 jaar te Huizum in ondertrouw.

In de periode 27 maart tot 3 april 1941 gaan Atze Tijmstra te Makkum en Grietje v.d. Berg te Wons in ondertrouw.

Op 8 april 1941 plaatst P. Aukema een advertentie waarin hij reclame maakt voor zijn dagelijkse vrachtautodienst van Makkum op Leeuwarden. Deze neemt goederen mee voor Wons, Witmarsum, Arum, Achlum, Hitzum en Kimswerd.

In de periode 3 tot 9 april 1941 gaan D. Elzinga te Bolsward en A. van der Wal te Wons in ondertrouw.

Op zaterdag 19 april 1941 dient voor de rechtbank te Leeuwarden de zaak tegen F. de B., 68 jaar, melkvaarder te Wons. Deze vond op 13 mei in een sloot een pak, waarin een broek, een jas en een pet gepakt waren. Hij had het mee naar huis genomen in de veronderstelling dat iemand op de vlucht het pak weggeworpen had. Getuige Tj. Spijksma vermiste dit pak, dat vermoedelijk door militairen uit zijn verlaten, doch afgesloten woning is weggenomen. Deze getuige mist nog een pak. De verdachte wordt erop gewezen, dat hij de kleren had moeten teruggeven. Ze zijn nu aan een zoon gegeven. Spijksma krijgt nu de kledingstukken terug. Eis en vonnis f 15 boete of 15 dagen hechtenis.

Het verslag over het Friesch museum van april 1941 vermeldt een belangrijke aanwinst, te weten een aan weerszijden met beeldhouwwerk versierde rode zandsteen, welke werd aangetroffen op het kerkhof te Wons. De heer J.S. van der Vegt uit Gorredijk heeft het museum door zijn tijdige waarschuwing een grote dienst bewezen.

In de periode 17 tot 23 april 1941 gaan Johannes van Dijk en Wiebrigje Leeman, beiden te Wons, in ondertrouw.

De gemeenteraad van Wonseradeel bespreekt op 28 april 1941 de aanvraag van het bestuur der bijzondere school te Wons (Herv.) voor de aanschaffing van een nieuwe kachel, aangezien de oude niet meer door het aanbrengen van verbeterringen in voldoende staat voor verwarming is te brengen.

Op 10 mei 1941 plaatst R. Schraa te Wons een advertentie waarin hij vraagt om een klein orgel, geschikt voor school.

In de periode 8 tot 14 mei 1941 worden te Wons geboren Machielia, dochter van J. Lievaart en C. Struik te Woudrichem, en Jacob, zoon van A. de Vos en Y. Reitsma te Wons. In ondertrouw gaan Tjalling Cornelis Bakker, 25 jaar uit Makkum en Trijntje Elzinga, 25 jaar uit Wons.

Op 24 mei 1941 maakt G. van Slageren uit Wons, secretaris-ontvanger van waterschap ‘De Eendracht’, bekend dat het door hem opgemaakte kohier van omslag, dienstjaar 1941 – 1942, gedurende 8 dagen bij hem ter inzage zal liggen.

Op 3 juni 1941 vindt te Sneek het 61ste zangersfeest van de Bond van Chr. Zangvereenigingen in Friesland plaats. Het viel op dat zelfs koren die hun naam in het Friesch voeren, waaronder Sjongt de Heare te Wons, uitsluitend in het Nederlandsch zongen.

Op 4 juni 1941 plaatst Tj. Spijksma uit Wons een advertentie waarin hij een gebr. 2-prds McCormick Maaimachine te koop aanbiedt.

Op 12 juni 1941 slaagt D. van Randen uit Wons voor het examen Middenstandsdiploma te Sneek.

Op 15 juni 1941 overlijdt te Sneek Wijpkje de Boer, rustend onderwijzeres, in de ouderdom van ruim 49 jaar. De begrafenis zal plaats hebben woensdag 19 juni, 2 uur n.t. vanuit Wons in Cornwerd.

Op 24 juni 1941 overlijdt op 72-jarige leeftijd IJ. B. Groenhof, echtgenoot van A. Sinnema te Wons. De advertentie vermeldt als nabestaanden onder meer O. Seekles en S. Seekles – Groenhof te Wons.

Op 9 juli 1941 slaagt S. van Randen uit Wons te Leeuwarden voor het diploma M.U.L.O.-B.

Op 14 juli 1941 slaagt Mej. A. van Randen uit Wons voor het diploma M.U.L.O.-A.

In juli 1941 zijn, ter ondersteuning van de maatregelen van de landbouwproductie, ingesteld bij besluit van den rijkscommissaris van 19 maart 1941, plaatselijke commissies geïnstalleerd. In de commissie van district 6 heeft H. Elzinga uit Wons zitting.

Op 15 juli 1941 treft J.O. Folkertsma uit Cornwerd onder Wons een kokmeeuw aan die een week eerder geringd was in Bohemen.

Op 18 juli 1941 wordt in Wons Hotze geboren, zoon van Abe de Witte en Sijke de Witte – v. Buren.

Op 5 augustus 1941 geeft de Chr. Zangvereniging van Arum een zanguitvoering met medewerking van de koren van Makkum en Wons.

Op 9 augustus 1941 maakt het rijksbureau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd bekend dat wederom enige slagers wegens frauduleuze slachtingen of het voorhanden hebben van vlees, afkomstig van frauduleuze slachtingen, voor geruime tijd van het verkrijgen van een toewijzing van vee en vlees door de Nederlandse Veehouderijcentrale zijn uitgesloten. Onder hen is L. Nicolai, no 388, Wons.

Op 16 augustus 1941 plaatst S.A. de Witte uit Wons een advertentie waarin hij een mooie jonge zeer waakse waak- of trekhond te koop aanbiedt.

Op 26 augustus 1941 is er een nieuwe inschrijving in de kamer van koophandel en fabrieken voor Friesland: Firma H.A. de Vos en Zoon, Wons, kruidenierswaren en fouragehandel. E: A. de Vos.

Op 30 augustus 1941 overlijdt te Bolsward Sjoerdtje v.d. Valk, sedert 1910 weduwe van T. Canter Visscher, in de ouderdom van 73 jaren. In de advertentie worden verder genoemd: IJ. Canter Visscher en M. Canter Visscher – Bakker, te Wons. De teraardebestelling zal plaats hebben op woensdag 3 september te Wons.

Op 6 september 1941 wordt P.R., 74 jaar, zonder beroep te Wons, veroordeeld tot f 3 boete of 2 dagen hechtenis wegens de koop van verse eieren zonder daarvoor bons af te leveren.

Op 6 september 1941 wordt S. van Randen uit Wons toegelaten tot de 3e klasse van de Rijks Hoogere Burgerschool te Sneek.

In de periode 28 augustus tot 3 september 1841 overlijdt te Bolsward Sjoerdtje van der Valk, 73 jaar, weduwe van Tammerus Canter Visscher te Wons.

Op 9 september 1941 houdt de Bondsring Witmarsum en omstreken van de Bond van Jongel. Vereen. Op Geref. Grondslag een jeugdsamenkomst in de Geref. Kerk te Arum. De samenkomst wordt geleid door de voorzitter van de Kring, de heer Anema, hoofd der chr. School te Wons.

Op 13 september 1941 biedt D. Heinsma uit Wons 22 een leeren motorjekker, z.g.a.n., te koop aan.

Op 24 september 1941 brengt het bestuur van het waterschap ‘de Weeren’ ter kennis dat de goedgekeurde politieverordening voor het waterschap ter lezing zal liggen bij H.W. Tilstra, molenaar, wonende te Wons, en bij de secretaris, L. Kingma, te Witmarsum.

In de periode 18 tot 24 september 1941 krijgen L. Nicolai en I. van Wieren te Wons een dochter die zij Elizabeth noemen.

Op 10 oktober 1941 veroordeelt de kantonrechter in Sneek de vrachtrijder Paulus A. te Sneek tot een boete van f 20 subsidiair 20 dagen hechtenis voor het feit dat hij 47½ kg varkensvlees afkomstig van clandestien geslachte varkens had vervoerd voor de slager N. te Wons.

Op 24 oktober 1941 veroordeelt de economisch rechter van de rechtbank in Leeuwarden Lieuwe Nicolai, 28 jaar, slager te Wons, die aldaar op 8 juli een varken heeft geslacht, tot een maand gevangenisstraf. De eis bij verstek was drie maanden.

Op 6 november 1941 doet ‘Sjongt de Heare’ uit Wons, onder leiding van J.R. Blanksma mee aan het priissjongen in Leeuwarden van de bond van Chr. Zangvereenigingen, en wel in de derde afdeling. Het koor behaalt met 205 punten een 1e prijs.

Op 13 november 1941 overlijdt te Woerden op 84-jarige leeftijd Feike Kalsbeek, oud-hoofd der Chr. School en oud-wethouder van onderwijs. Feike werd op 12 oktober 1857 te Wons geboren.

Op 21 november 1941 wordt mej. M. Minderhoud te Bergen op Zoom benoemd tot onderwijzeres aan de Chr. School te Wons.

In de periode 20 tot 27 november 1941 krijgen D. Heinsius en R. Kamstra, woonplaats Wons, een zoon die zij Siebe noemen.

Op 4 december 1941 wijst de afdeling Midden-West de heer N.E. de Boer van Wons aan als bestuurslid van de Friesche Chr. Landbouw Jongeren Bond.

Op 23 december 1941 wordt in Wons een afdeling opgericht van de Ned. Landarbeidersbond. Tot secretaris wordt aangewezen de heer R. Jorritsma, tot penningmeester de heer J. Struivinga. De bond heeft aanvankelijk 7 leden.

In de periode 30 december 1941 tot 7 januari 1942 krijgen C. Elgersma en J. Yntema te Wons een zoon die zij Anne noemen.

Op 22 januari 1942 krijgen Y.T Reitsma en C. Cnossen uit Wons een zoon die zij Johan noemen.

Op 9 februari 1942 wordt het kampioenschap van Friesland voor jongens verreden in Franeker. F. Algra uit Wons wordt nr. 51 met een tijd van 33.1.

In de periode 30 januari tot 5 februari 1942 overlijdt G. v.d. Weerd, 30 jaar, vrouw van B. Haanstra, wonend te Wons.

Op 11 februari 1942 overlijdt Johannes van der Goot, oud 69 jaar. De advertentie is ondertekend door zijn echtgenote F. van der Goot – Wiarda uit Wons.

Op 17 februari 1942 overlijdt te Wons Hotze S. de Witte, 64 jaar, echtgenoot van G. de Witte – Brandsma. Hotze was tevens penningmeester en bestuurslid van de Chr. Nat. School te Wons.

Op 1 maart 1942 overlijdt te Wons op 91-jarige leeftijd Sijbren A. de Witte, sedert 8 februari 1912 weduwnaar van Pleuntje S. Brandsma. De advertentie is ondertekende door Auke S. de Witte.

Op 20 maart 1942 plaatst C.W. Elgersma te Wons een advertentie waarin hij de stier Dirk (no. 25806, 76 p.) te koop aanbiedt. De stier is geboren 10 december 1938, evenredig gebouwd, best type en fraaie bovenlijn met beste productie. T.b.c.-vrije stal.

Op dinsdag 31 maart 1942 zal de gewone jaarvergadering van ingelanden van waterschap De Eendracht worden gehouden bij Tj. Spijksma te Wons.

Op 4 april 1942 krijgt L.J. Nieuwenhout te Wons 69 punten voor de stier Bernard bij de stierenkeuring te Witmarsum in de categorie enterstieren.

In de periode 2 tot 8 april 1942 krijgen A. Tijnstra en G. van den Berg uit Wons een dochter die zij Sijtske noemen. In dezelfde periode gaan G. Jongsma te Wons en T. Lautenbach te Makkum in ondertrouw.

Op 17 april 1942 wordt aan H. Sijpersma te Zurich in huur toegewezen een gemeentewoning te Wons.

In de periode 9 tot 15 april 1942 krijgen M. Scheweer en J. van der Veen te Wons een dochter die zij Uilkje noemen. In dezelfde periode gaan in ondertrouw H. Boers te Doldersum (ge. Vledder) en E. Zijlstra te Wons.

Naar aanleiding van een vondst op het kerkhof in Wons is men daar in 1942 nog eens gaan graven, om te zien of de fundamenten van de oude kerk nog aanwezig waren. Men vond er een stuk steen met de afbeeldingen van drie Apostelen en verder de fundamenten van de oude kerk. Deze was vermoedelijke een tufsteenkerk met rond koor, lang 21 m. en breed 7m. Op het Westeinde had de kerk één toren. Het koor had een straal van 3,50 meter; de fundering bestond uit lagen leem en grind. Ze is te dateren in de 12e eeuw.

Op 15 mei 1942 hopen P.P Dijkstra en S.T. Dijkstra – Tjeerdema te Minnertsga hun 54-jarig huwelijk te vieren. Eenige vrienden uit Wons plaatsen hiervoor een advertentie.

In de periode 7 tot 13 mei 1942 gaan K. Elgersma te Wons en B. van der Schaaf te Ureterp in ondertrouw.

Op 30 mei 1942 maakt G. van Slageren uit Wons, secretaris-ontvanger van waterschap ‘De Eendracht’, bekend dat het door hem opgemaakte kohier van omslag, dienstjaar 1942 – 1943, gedurende 8 dagen ter inzage zal liggen.

Op 2 juni 1942 plaatst C.W. Elgersma te Wons een advertentie waarin hij te koop vraagt een v.bl. stierkalf en een v.bl. koekalf, beide van goede afst. en prod.

In de periode 28 mei tot 3 juni 1942 krijgen J. Roedema en B. Politiek te Wons een dochter die ze Imkje noemen.

Op 18 juni 1942 behaalt R. van Slageren uit Wons zijn Middenstandexamen te Sneek.

Op 21 juni 1942 overlijdt op 51-jarige leeftijd Hittje B. Tilstra, echtgenote van J.J. Bootsma. De rouwadvertentie is uit aller naam ondertekend door Wed. B. Tilstra, Wons.

Op 24 juli 1942 slaagt D. Terpstra te Wons in Leeuwarden voor de hoofdacte A.

Op 5 augustus 1942 plaatst J. Politiek te Wons een advertentie waarin hij een groot kwantum Berlikumer koolraapplanten te koop aanbiedt.

Op 8 augustus 1942 plaatst G. van Slageren te Wons een advertentie waarin hij een Hooiwagen (z.g.a.n.) te koop aanbiedt. Tel. 224.

Op 29 september 1942 krijgt L.J. Nieuwenhout te Wons een 2e prijs voor Froukje II bij de stierenkeuring te Witmarsum in de categorie melke koeien.

Op 13 oktober 1942 plaatst IJ.T. Reitsma te Wons een advertentie waarin hij wegens brand te koop aanbiedt drie 1e klas kalverstieren, w.o. 2 Juweeltjes Adema (kampioen vorige jaren) en 1 volbloed afgekeurde twenterstier. Tevens vraagt hij te koop een handnaaimachine in goede staat.

Op 14 oktober 1942 overlijdt te IJsbrechtum Meinte Jans Vierstra, oud 79 jaar. De rouwadvertentie is onder meer ondertekend door R. Elzinga – Vierstra en J. Elzinga te Wons.

Op 22 oktober 1942 plaatst Y.Tj. Reitsma onder Wons een advertentie waarin hij wegens brand te koop vraagt 1 eet-, ontbijt- en een theeservies.

Op 24 oktober 1942 geven D. Posthuma de Boer en M. Posthuma de Boer – Karsten uit Wons met blijdschap kennis van de geboorte van hun dochter Idske.

Op 4 november 1942 wordt een burgerhuizing in de Buren te Wons te huur aangeboden. Te aanvaarden 12 november 1942, te bevragen bij notaris Faber te Makkum.

Op 10 november 1942 overlijdt in Wons Tjeerd Hofstra op 68-jarige leeftijd. De rouwadvertentie is als eerste ondertekend door H. Hofstra – De Witte te Wons. Tjeerd was eerder weduwnaar van H. de Boer.

Op 23 december 1942 zijn Sake A. Bosch en Hieke J. Mensonides (Arum/Cornwerd) van plan te trouwen. Op 10 december zal de kerkelijke bevestiging plaats hebben in de Geref. Kerk te Wons door ds. E.N. van Loo.

Op 1 februari 1943 besluit de burgemeester van Wonseradeel de heren D. Douma, hoofd der openbare school te Kimswerd en R. Schraa, hoofd der bijzondere (Herv.) school te Wons aan te wijzen tot voorzitter, resp. secretaris der commissie tot wering van schoolverzuim.

Op 31 januari 1943 overlijdt Antje Roelofs Haitsma, oud 58 jaar. De rouwadvertentie is ondertekend door Klaas Sj. Haitsma te Wons.

Op 9 maart 1943 plaatst B. Haanstra te Wons een advertentie voor een huishoudster in een arbeidersgezin.

Op 18 maart 1943 wordt aan Tjalke de Witte te Wons het diploma van de R.K. Lagere Landbouwschool verleend.

Op dinsdag 30 maart 1943 zal te Witmarsum de jaarvergadering van ingelanden van waterschap De Eendracht worden gehouden. De rekening en begroting liggen ter inzage bij de secretaris-ontvanger te Wons.

Begin april 1943 is uit Hoogeveen vertrokken Sijmon de Witte, landbouwer – veehouder, van de Van Limburg Stirumstraat 99 naar Wons 104.9

Op 4 juni 1943 overlijdt op 80-jarige leeftijd Sijke T. Westra te Wons, sedert 19 juni 1929 weduwe van B.D. Tilstra. De rouwadvertentie is onder meer ondertekend door N. de Boer-Tilstra en E.H. de Boer, D.B. Tilstra en J. Tilstra-v.d. Velde, en H. Tilstra, allen uit Wons.

Op 30 juni 1943 plaatst K. Gerlofsma uit Achlum een advertentie omdat hij op 28 juni van Achlum tot Laanzicht over Pingjum en Wons een zakje met snoekvisgereedschap is verloren. De vinder wordt een beloning in het vooruitzicht gesteld.

Op 2 juli 1943 maakt G. van Slageren uit Wons, secretaris-ontvanger van waterschap ‘De Eendracht’, bekend dat het door hem opgemaakte kohier van omslag, dienstjaar 1943 – 1944, gedurende 8 dagen voor ingelanden bij hem ter inzage zal liggen.

Op 1 juli 1943 wordt op zijn verzoek J. Weerstra eervol ontslagen als burgemeester van de gemeente Wonseradeel.

Op 7 juli 1943 slaagt R. van Slageren uit Wons voor zijn diploma M.U.L.O- A.

Op 15 juli 1943 slaagt K. Elzinga uit Wons voor zijn diploma M.U.L.O- A.

Op 21 juli 1943 slaagt T. Tilstra uit Wons voor zijn examen U.L.O.

Op 23 juli 1943 slaagt R.D. Politiek uit Wons voor zijn examen U.L.O.

Op 10 augustus 1943 krijgen J.J. Nieuwenhout en I.J. Nieuwenhout – de Boer te Wons een zoon die zij Willem noemen.

Op 9 oktober 1943 worden Tjalke de Witte en Rommert Politiek, beiden te Wons, toegelaten tot de 1e klasse van de Rijkslandbouwwinterschool te Sneek. Yke Seekles uit Wons gaat naar de 2e klasse.

Op 15 november 1943 verleent de burgemeester van Wonseradeel toestemming aan W.T de Witte te Wons, M. Hooghiemstra te Workum en P. Kooistra te Nijland vergunning tot vervening van enkele in de gemeente Wonseradeel gelegen percelen laagveen.10

Op 21 november 1943 overlijdt op 45-jarige leeftijd te Wons Klaaske Brandsma, echtgenote van Rients Wiersma. Zij laat 7 jonge kinderen na.

Op 25 november 1943 vergaderen in Franeker de leden van de Franeker Landbouw-Coöperatie. In de vacature Joh. Politiek te Wons, als lid van de commissie van toezicht (niet herkiesbaar volgens statuten) wordt benoemd de heer C.L. Blanksma te Pingjum.

Op 10 december 1943 verstrekt de gemeente Wonseradeel aan de autobusondernemer J. Bouma te Makkum de opdracht tot het vervoeren van te Kornwerderzand woonachtige kinderen via de weg over Gooyum en Wons naar Makkum, waar zij een school voor l.o. bezoeken.

Op 24 december 1943 plaatst IJ.Tj. Reitsma onder Wons een advertentie waarin hij ter ruiling aanbiedt een imitatie bontjas, maat 44, br., nieuw, tegen een mooie japon, m. 44-46 of garen.

Op 31 december 1943 plaatst J.H. de Boer uit Wons een advertentie waarin hij een spaniel te koop aanbiedt; fel op bunzings, kamerz. en zeer waaks.

Op 16 februari 1944 overlijdt op 71-jarige leeftijd te Arum Sikke Pieters Scheltema. De advertentie wordt medeondertekend door P. Scheltema en K. Scheltema-de Boer van Wons 27.11

Op 11 april 1944 slaagt Y. Seekles uit Wons voor het eindexamen Rijkslandbouw-winterschool te Sneek met de uitslag: zeer goed.

Op 19 mei 1944 geven Dirk J. Leijenaar en Swopkje I. v.d. Brug kennis van hun voorgenomen huwelijk op 20 mei. De kerkelijke inzegening zal plaats vinden in de N.H. kerk te Wons door ds. G. van Hoeven.

Op 12 juni 1944 slaagt S. van Randen te Wons voor het eindexamen der R.H.B.S. te Sneek.

Op 12 juni 1944 slaagt F. Algra te Wons voor het examen Middenstandsdiploma te Sneek.

Op 16 juni 1944 slaagt T. Wesselius te Wons voor het examen Middenstandsdiploma Algemene Handelskennis te Sneek.

Op 28 juni 1944 plaatst G. v. Slageren te Wons een advertentie voor de verkoop van een aardkar met ijzeren as, in prima staat, f 200. Tel. 210.

Op 15 juli 1944 plaatst Johs Politiek te Wons een advertentie waarin hij een groot kwantum koolraapplanten (soort Berlik. Cons.raap) te koop aanbiedt.

Op 18 juli 1944 wordt een tijdelijk onderwijzeres gevraagd aan de Ned. Herv. School te Wons met bevoegdheid j. en l. Brieven zo spoedig mogelijk aan het hoofd der school, R. Schraa.

Op 25 juli 1944 plaatst J. de Boer uit Wons 3212 een advertentie waarin hij een rasechte krulharige muddehond (smous) te koop aanbiedt voor f 60.

Op 18 september 1944 wordt mej. R Breeuwsma te Wons benoemd tot typiste ter gemeentesecretarie te Witmarsum.

Op 21 maart 1945 verzoekt de familie G.H. Janssens-Lemmens, Kapellerlaan 231, Roermond, (evacué’s) om inlichten betreffende verder familieleden. Te richten aan W.Tj. de Witte, Wons 113.13

Op 3 april 1945 verzoekt Th. V.d. Linden, schoenmaker, Kruiskamp 248a, Swalmen, (evacué) om inlichten betreffende verder familieleden. Te richten aan S.J. Wijnia, landbouwer, Wons 4214, Friesland.

Op 8 mei 1945 plaatst R. Piersma, Wons 115 (Post Makkum) een advertentie waarin hij vraagt om een boerendienstbode per 12 mei.

Op 9 mei 1945 doet Trouw verslag van de bevrijding van het Noorden. ‘In Friesland en Groningen werd na de bevrijding slechts een enkele dag gevlagd. Daarna haalde men spontaan en zonder bevel de driekleur weer in als blijk van medeleven met de nood in de hongerprovincies, een gebaar dat onwillekeurig indruk maakte. De grote feestdag brak j.l. zaterdag aan. Toen barstte een algemene jubel los. Een grootscheepse voedselinzameling heeft verwonderlijke resultaten opgeleverd. Er liggen schepen klaar om de voorraden zo spoedig mogelijk hierheen te transporteren. Er is in Friesland weinig gevochten. Alleen in de omgeving van Pingjum, Makkum en Wons, dat is bij het Oostelijk uiteinde van de Afsluitdijk, is even een felle strijd geleverd.’

Op 17 mei 1945 plaatsen J.L Wesselius en F. Wesselius Reidsma uit Wons een rouwadvertentie voor hun dochters Klaaske en Pleuntje. Ook J. Elgersma (pres.) en C. Westra (secr.) plaatsen namens de M.V. op G.G. ‘Onderzoekt de Schriften’ een rouwadvertentie voor hun bestuurslid Klaaske Wesselius (25 jaar) en hun vroeger medelid Pleuntje Wesselius (26 jaar) die tijdens de bevrijding (16 en 17 april 1945) door een granaat werden getroffen.

Op 26 mei 1945 schrijft de krant dat het transport van Duitse troepen per schip en over de Afsluitdijk in volle gang is. Achttien schepen met krijgsgevangenen zijn te Harlingen aangekomen. In de buurt van Wons is een groot verzamelkamp en vandaar zullen ze via Bolsward, Scharnegoutum, Oldeboorn en Drachten en voorts via Drente ons land verlaten. De dagroute voor de krijgsgevangenen is 50 km lang. Naar verluidt werd de gevangenen op een plaats in Friesland overlast aangedaan (zij werden gehoond en zelfs zou er met vuil zijn geworpen), als gevolg waarvan overal waar zij doortrekken de straten worden afgezet en de burgers zolang binnen moeten blijven.

Op 13 juni 1945 wordt mej. G. Zwolsman uit Wons benoemd tot onderwijzeres aan de school met de Bijbel te Leek.

Op 24 juni 1945 plaatst het bestuur der Hervormde school te Wons een advertentie voor een onderwijzeres, N.-H., met bevoegdheid j. en l. Brieven zo spoedig mogelijk aan het hoofd der school, R. Schraa.

Op 9 augustus 1945 plaatst R. Boers, Wons 3516, een advertentie voor een vermiste hazewindhond, teef, wit met gevlamde zwarte vlekken. Wond aan 1 voorpoot, f 50 beloning.

Op 13 augustus 1945 slaagt D. Terpstra te Wons voor het examen hoofdakte, gedeelte A.

Op 24 september 1945 legt de tuchtrechter te Leeuwarden S. Wijnia te Wons een boete op van f 500 omdat hij dagelijks 35 l melk te weinig afleverde en bovendien veel karnde.

Op 11 oktober 1945 worden de nieuwe gemeenteraden gevormd. C. Elgersma te Wons maakt deel uit van de gemeenteraad van Wonseradeel.

Op 16 november 1945 wordt ds. E.W. van Loo te Wons beroepen in Sneek. Hij zal dit beroep aannemen.

Op 3 december 1945 plaatst L.J. Nieuwenhout, veehouder te Wons, een advertentie per direct voor een flinke huishoudster, in moederloos gezin met drie kinderen, 8, 6 en 2 jaar. Liefst Chr. beg., pl.m. 30 jaar.

Op 2 december 1945 overlijdt op 37-jarige leeftijd Tj. Spijksma, kerkeraadslid en diaken van de Hervormde Gemeente te Wons. Namens de kerkeraad tekenen ds. G. van Hoeven, voorzitter, J. Leijenaar, ouderling, D. Tilstra, ouderling, en R. Schraa, diaken, de advertentie.

 

1 Nieuwenhout is de overbuurman van Terpstra. Ook zijn landen zijn onder water gezet.

2 Het is natuurlijk zeer de vraag hoe gekleurd de berichtgeving in de oorlogsjaren is geweest. Ik heb maar gewoon alles zonder vraagtekens overgenomen.

3 Een andere krant heeft het echter over Roelof Drubbert.

4 Eigenaars, erfpachters, vruchtgebruikers e.d. van grond, water en-of gebouwen binnen een waterschap. Worden ook wel de `gemene ingelanden` genoemd. Ingelanden zijn verplicht jaarlijks waterschapsbelasting te betalen en vormen de het hoogste gezag in kleine waterschappen. De ingelanden van grote waterschappen kiezen een algemeen bestuur uit hun midden

5 Kerkstraat 6

6 Zo staat het er echt. Twee mannennamen.

7 de Stichting Winterhulp Nederland (WHN) was de nationaalsocialistische organisatie die tijdens de Tweede Wereldoorlog alle maatschappelijke hulpverlening, zoals verleend door de overheid, particuliere en kerkelijke organisaties, in Nederland moest overnemen.

8 Het latere Salverdastraat 1

9 Mijns inziens Weersterweg 2

10 Er zijn in Wonseradeel heel wat meer verveners. Deze dienen slik- en turfgelden te storten die zij, nadat is gebleken dat de percelen wederom in behoorlijke staat zijn gebracht, terugkrijgen. In dit jaar is aan een zestigtal verveners een aanslag opgelegd voor door hen te betalen slik- en turfgelden. De krant merkt op: ‘ongetwijfeld een gevolg van de tegenwoordige abnormale omstandigheden.’

11 Oude Schoolpad 3

12 Oude Schoolpad 12

13 Noorderlaan 15

14 Wildinghelaan?

15 Weersterweg 30

16 Oude Schoolpad 6

Reageren